رئیس مرکز سرمایه‌گذاری اتاق بازرگانی تهران می‌گوید «اینستکس بدون همکاری بانکهای اروپایی کارکرد خاصی ندارد و علی‌رغم آنکه قرار است از آن برای انتقال غذا، دارو و اقلام بشردوستانه به ایران استفاده شود ولی بانکهای اروپایی حاضر به همکاری با آن نیستند».
فریال مستوفی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی درخصوص آخرین وضعیت کانال مالی اروپا موسوم به اینستکس و تأثیر آن بر تجارت ایران و اروپا اظهار کرد: اینستکس در اروپا تشکیل شد و حسابی هم در یک بانک فرانسوی باز شد و متقابلاً در ایران نیز شرکت متناظر آن ثبت شد ولی مسئله اصلی آنجاست که تا زمانی که یک بانک یا مؤسسه مالی، حاضر به همکاری با اینستکس نشود، عملاً از اینستکس نمی‌توان انتظار کارکرد خاصی را داشت.
رئیس مرکز سرمایه‌گذاری اتاق بازرگانی تهران ادامه داد: سازوکار معامله ایران و اروپا به این شکل است که هرگونه معامله، نیازمند همکاری یک بانک است که بتواند نقل و انتقال مالی برای هرگونه تجارت را انجام دهد و «اینستکس» به خودی خود نمی‌تواند بدون همکاری یک بانک اروپایی، نقل و انتقالات پولی و بانکی را برای معاملات انجام دهد.
وی گفت: متأسفانه تحریم‌ها باعث شده تا هیچ بانکی حاضر نباشد پای کار معامله با ایران بیاید ولی از سوی دیگر بر اساس اطلاعاتی که به ما رسیده، تلاش‌ها و رایزنی اروپایی‌ها برای متقاعد کردن یک بانک یا مؤسسه مالی به‌منظور همکاری با اینستکس ادامه دارد.
بیشتر بخوانید
مستوفی اضافه کرد: البته در روزها و هفته‌های اخیر بسیاری از کشورهای اروپایی دیگر از پیوستن به اینستکس استقبال کرده‌اند تا کنار سه کشور انگلیس، فرانسه و آلمان، از طریق اینستکس با ایران مرتبط شوند.
رئیس مرکز سرمایه‌گذاری اتاق بازرگانی تهران تأکید کرد: نکته قابل توجه آن است که از یک طرف «اینستکس» فعلاً قرار است تنها برای انتقال غذا و دارو و اقلام بشردوستانه به ایران به‌کار گرفته شود و از طرف دیگر، آمریکایی‌ها مدعی‌اند که غذا، دارو و اقلام بشردوستانه در لیست تحریم‌ها قرار ندارند ولی با این‌همه، هیچ بانکی در اروپا حاضر نمی‌شود حتی برای این انتقال این اقلام بشردوستانه، نقل و انتقالات مالی با ایران وارد همکاری با اینستکس و این کانال ارتباطی شود.
وی با بیان اینکه لازم است تا مقامات ایران، فشار بیشتری به اروپایی‌ها بیاورند، خاطرنشان کرد: باید مشخص شود چرا زمانی که اقلام بشردوستانه همچون غذا و دارو جزو اقلام تحریمی نیستند، بانکهای اروپایی اجازه نقل و انتقال مالی برای ورود این اقلام به ایران را ندارند؛ لذا به‌نظر می‌رسد مقامات کشورمان باید با فشار بیشتر به اروپایی‌ها، آن‌ها را مجبور کنند تا آمریکا را تحت فشار بگذارند و ایالات متحده مجوز همکاری بانک‌ها برای انتقال دارو، غذا و اقلام بشردوستانه به ایران را صادر کند.
اینستکس چیست؟
به گزارش تسنیم، ۱۱ بهمن ماه سال گذشته و پس از ماه‌ها انتظار، سرانجام کانال مالی ارتباطی میان ایران و اروپا یا همان SPV با نام اینستکس در پاریس ثبت شد؛ اینستکس که مخفف عبارت Instrument in Support of Trade Exchanges به‌معنای «ابزار پشتیبانی مبادلات تجاری» است، با سرمایه اولیه ۳هزار یورو که از سوی وزارت اقتصاد فرانسه تأمین شده بود، در پاریس و در چارچوب قوانین فرانسه ثبت شد. هم‌اکنون فرانسه، آلمان و انگلیس، سهامداران اصلی آن هستند.
بر اساس اعلام صورت‌گرفته، اینستکس مؤسسه‌ای است که قرار بود این اجازه را بدهد تا بدون انجام مراودات مالی بین ایران و اتحادیه اروپا تجارت میان ایران و قاره سبز را امکان‌پذیر کند، یعنی یک شرکت ایرانی در ازای صادرات کالا به اروپا، اعتباری به دست آورد که با استفاده از این اعتبار، خود او یا یک واردکننده ایرانی دیگر بتواند از آن برای واردات کالا از اروپا به ایران استفاده کند؛ بدون اینکه پولی بین طرفین مبادله شود.
اما حالا با گذشت ۳ ماه از راه‌اندازی اینستکس، به‌نظر می‌رسد «هیچ» چیز عاید ایران و تجار ایرانی نشده و عملاً اینستکس نتوانسته راهی را برای تجارت میان ایران و اروپا باز کند.
